Nieprzespana noc sprawia, że nie masz energii, w pracy trudno Ci się skupić oraz gorzej przyswajasz informacje. Twój mózg nie lubi ,,zarywać nocek” dlaczego? Brak snu to poważny ubytek w cyklu pracy centralnego ośrodka nerwowego. Kiedy Ty smacznie chrapiesz, Twoja głowa nie zwalnia tempa. Koniecznie sprawdź, jak Twoje szare komórki funkcjonują w ciągu nocy.  

Cykl i fizjologia snu

Zasypiając, wprowadzasz swój organizm w stan czuwania. Temperatura ciała spada, masz poczucie błogości i stopniowo tracisz świadomość. Początkowe stadium spania trwa około 15 minut i umożliwia przestawienie się mózgu z odbioru fal beta na alfa. Zaczynają pojawiać się rozmaite dźwięki i obrazy chaotyczne, niepowiązane ze sobą - sen jest wówczas płytki i niespokojny. Wraz z przejściem na fale delta organizm wchodzi w fazę NREM, następnie w REM. Przechodzenia jednej w drugą doświadczasz podczas spania pięciokrotnie.  

NREM

Kiedy już uwolnisz się z więzów świadomości, wchodzisz w fazę NREM, często określaną jako przygotowawczą do pojawienia się marzeń sennych. Etap ten pozwala organizmowi w pełni się zregenerować, następuje wzmożone wydzielanie i przyswajanie hormonu wzrostu, co za tym idzie rany szybciej się goją. Dla większej efektywności tego procesu, znacznie spada ciśnienie krwi, mięśnie wiotczeją, a gałki oczne przestają drgać. Jest to także faza najgłębszego snu. Trwa zwykle od 80 do 100 min, podczas których może pojawiać się lunatykowanie, krzyki, mówienie czy mimowolne wstawanie z łóżka. Marzenia senne jako pełnowymiarowe obrazy rzadko pojawiają się na tym etapie snu. Częściej w jego trakcie odczuwasz spadanie, paraliż czy topienie się.

REM

Fazą, w której zdecydowanie w mózgu dzieje się najwięcej jest REM. Po blisko dwóch godzinach od zaśnięcia, centralny układ nerwowy zaczyna przyswajać zdobyte w ciągu dnia informacje, zapamiętuje je i klasyfikuje. W tym czasie odbywa się także przekierowanie wspomnień z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej. Dodatkowo jest to najlepszy moment na utrwalenie czynności fizycznych, takich jak kroki taneczne czy jazda samochodem, dlatego przed występem na scenie koniecznie się wyśpij. Zapewne znasz powiedzenie przespać się z problemem? Nie wzięło się znikąd - jak dowodzą badania, w trakcie fazy REM mózg jest niezwykle kreatywny. Potrafi tworzyć połączenia między faktami, które wcześniej nijak do siebie nie pasowały. Pamiętaj o odpowiedniej ilości snu, zwłaszcza kiedy podczas pracy często brakuje Ci weny. Istotną czynnością dla mózgu jest także oczyszczenie, w trzeciej godzinie spania - ośrodkowy układ nerwowy usuwa wszelkie toksyny i zanieczyszczenia. Pozbywanie się niepotrzebnych molekuł sprawia, że organizm jest mniej podatny na choroby, takie jak Parkinson czy Alzheimer. Faza REM to również czas wzmożonego pojawiania się marzeń sennych, cały etap zajmuje ok. 25% rzeczywistego nocnego odpoczynku.

Charakterystyki faz NREM i REM pokazują jak ważnym elementem w funkcjonowaniu organizmu jest sen. Człowiek w jego trakcie ma szanse nie tylko zregenerować się po aktywnym dniu, ale także zapamiętać i uporządkować istotne informacje. Dodatkowo spanie stanowi swoisty zabieg prewencyjny, chroniący przed chorobą Parkinsona i Alzheimera. Pamiętaj, że odpowiednia dawka nocnego odpoczynku pomaga zarówno przygotować się do działania, jak i usystematyzować informacje zdobyte po nim. Nigdy nie zaniedbuj higieny zdrowego snu.